องค์ความรู้ลุ่มน้ำและชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ

ลุ่มน้ำและชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ

ลุ่มน้ำ

     หมายถึง หน่วยพื้นที่หนึ่งที่ประกอบด้วยทรัพยากรกายภาพ ทรัพยากรชีวภาพ ทรัพยากรที่มนุษย์สร้างขึ้น (คุณค่าการใช้ประโยชน์ของมนุษย์) และทรัพยากรคุณภาพชีวิต (สังคมสิ่งแวดล้อม)

     หมายถึง หน่วยของพื้นที่ซึ่งล้อมรอบด้วยสันปันน้ำ (boundary) เป็นพื้นที่รับน้ำฝนของแม่น้ำสายหลักในลุ่มน้ำนั้น ๆ เมื่อฝนตกลงมาในพื้นที่ลุ่มน้ำจะไหลออกสู่ลำธารสายย่อยๆ (sub-order) แล้วรวมกันออกสู่ลำธารสายใหญ่ (order) และรวมกันออกสู่แม่น้ำสายหลัก (mainstream) จนไหลออกปากน้ำ (outlet) ในที่สุด

ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ

เครื่องมือประกอบการจัดการพื้นที่ลุ่มน้ำที่จัดลำดับความสำคัญของพื้นที่ในเขตลุ่มน้ำตามลักษณะกายภาพและศักยภาพของสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างกันตามความสูง ความลาดชัน ลักษณะพื้นที่ ลักษณะหิน และลักษณะดิน

แบ่งเป็น  5 ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ

พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เป็นพื้นที่สูงตอนบนของลุ่มน้ำ จำเป็นต้องอนุรักษ์ไว้เป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธาร แบ่งเป็น 2 ชั้นคุณภาพลุ่มน้ำ ได้แก่ พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1 เอ และ 1 บี

พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 2 เป็นพื้นที่ที่เหมาะสมต่อการเป็นพื้นที่ต้นน้ำลำธารรองลงมาจากพื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 1

พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 3 เป็นพื้นที่ที่เหมาะสมจะใช้เป็นป่าเศรษฐกิจ ทุ่งหญ้าเลี้ยงสัตว์ ปลูกไม้ผล ปลูกพืชเกษตร ไม้ยืนต้นทำเหมืองแร่ ทั้งนี้ ต้องมีการอนุรักษ์ดินและน้ำ

พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 4 เป็นพื้นที่ลุ่มน้ำที่มีสภาพเป็นพืชไร่ จึงต้องมีการป้องกันการชะล้างพังทลายของดิน การอนุรักษ์ดินและน้ำ

พื้นที่ลุ่มน้ำชั้นที่ 5 เป็นพื้นที่ราบลุ่ม เป็นพื้นที่เพื่อการเกษตร โดยเฉพาะนาข้าว และกิจการอื่นๆ